O nowy model poznawczy humanistyki – poznańska szkoła metodologiczna (część I)

Abstrakt

Poznańska szkoła metodologiczna to formacja badawcza funkcjonująca na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu, od połowy lat 60. XX wieku do 1973 roku, której twórcami byli J. Kmita, L. Nowak i J. Topolski. Opracowała ona oryginalny naturalistyczny i antypozytywistyczny metodologiczny model humanistyki, który zakładając metodologiczną jedność nauk humanistycznych i przyrodniczych, określa równocześnie metodologiczną specyfikę nauk humanistycznych. Wynika ona ze stosowania w praktyce badawczej humanistów dedukcyjnego wyjaśniania naukowego nazwanego interpretacją humanistyczną. W latach 1970–1973 uprawiano metodologię marksistowską. Odkryto, że oryginalną Marksowską metodą badawczą jest procedura idealizacji i konkretyzacji. Po tym okresie nastąpił rozpad poznańskiej szkoły metodologicznej jako grupy badawczej przyjmującej wspólne założenia teoretyczne. Oryginalność i nowatorski charakter jej analiz i ustaleń naukoznawczych zyskał jej znaczny rozgłos w świecie nauki i stał się przedmiotem ożywionych debat, dyskusji, polemik i ostrych sporów, czego dzisiaj historycznym świadectwem są opublikowane recenzje.