Czy nauki ekonomiczne mogą być fascynujące?

Abstrakt

Ekonomia, czy szerzej nauki ekonomiczne, mają w powszechnym odbiorze reputację
dziedziny suchej, hermetycznej i skupionej głównie na liczbach, modelach
i wskaźnikach. W oczach opinii publicznej postrzegane są jako dziedzina chłodna,
modelowa i technokratyczna – zdominowana przez wykresy, schematy, algorytmy,
równania i hermetyczny, często niezrozumiały język. W klasycznej anegdocie
Carlyle nazwał ekonomię „posępną nauką” (dismal science), kontrastując ją z bardziej
natchnionymi dziedzinami, jak: filozofia, literatura czy sztuka. Mimo to moja
odpowiedź na zadane w tytule pytanie jest jednoznacznie twierdząca, albowiem
to właśnie nauki ekonomiczne pozwalają zrozumieć fundamentalne mechanizmy
funkcjonowania współczesnych społeczeństw, uczą, jak myśleć o ograniczoności
zasobów, o kompromisach, jakie musimy podejmować, i o strukturze decyzji, które
kształtują nie tylko rynek, ale i życie codzienne. W uzasadnieniu mojej odpowiedzi
chciałbym wskazać pięć powodów, dla których ekonomia może przyciągać
umysły nie tylko swoją użytecznością, ale również poznawczą głębią i strukturą
estetyczną Niniejsze opracowanie stanowi próbę rozwinięcia tych argumentów
i ich osadzenia w szerszym kontekście współczesnych nauk społecznych. Z drugiej
strony trzeba dostrzegać także niedoskonałości i ograniczenia nauk ekonomicznych,
które mogą osłabiać fascynację nimi.