Czy i jak wdrażać nowoczesne technologie? Kontrowersje wokół unowocześniania narzędzi pomiaru na przykładzie neuropsychologii klinicznej

Abstrakt

W dobie ogromnego rozwoju nowoczesnych technologii w środowisku neuropsychologów toczy się dyskusja na temat modernizacji metod pomiaru diagnostycznego stosowanych w praktyce klinicznej. W odróżnieniu od obszaru badań naukowych praktykę kliniczną w neuropsychologii charakteryzuje duży opór przed modernizacją narzędzi pomiaru. Korzenie technik badania neuropsychologicznego powszechnie stosowanych w praktyce klinicznej nawet w krajach wysoko rozwiniętych sięgają XIX wieku. Istnieje wiele przyczyn tego zjawiska. Jedną z nich jest troska o zachowanie najwyższych standardów psychometrycznych i klinicznych ustalonych dla metod oraz procedur badania diagnostycznego, wypracowanych w toku rozwoju neuropsychologii jako nauki. Modernizacja i tworzenie nowych metod, które będą miały zastosowanie w praktyce klinicznej, może dokonywać się na wiele sposobów: a) w efekcie integracji neuronauk i nauk o zdrowiu, b) dzięki wdrażaniu nowoczesnych algorytmów psychometrycznych i matematycznych, w tym sztucznej inteligencji, oraz c) przez dane pozyskiwane przez urządzenia techniczne, z których korzysta pacjent w życiu codziennym. Każda z tych potencjalnych dróg rozwoju ma jednak swoje ograniczenia. Akceptując konieczność unowocześniania narzędzi służących diagnozie neuropsychologicznej w praktyce klinicznej, nie należy zapominać, że wdrażanie nowoczesnych technologii nie może być celem nadrzędnym. Dla dobra pacjenta niezbędne jest zachowanie wypracowanych na przestrzeni lat wysokich standardów psychometrycznych i klinicznych dla metod pomiaru.