Ustanawianie ewaluacyjnej homogeniczności: konflikty wokół Wykazu czasopism naukowych z 2019 roku

Abstrakt

Niniejszy artykuł przedstawia wyniki badania procesu ustanawiania ewaluacyjnej homogeniczności w ramach polskiego systemu finansowania badań naukowych opartego na wynikach (ang. performance-based research funding system). W tym celu analizie poddany został proces tworzenia wykazu czasopism naukowych z 2019 roku w odniesieniu do dwóch dyscyplin naukowych: biologii i historii. Wybór tego przypadku jest podyktowany jego szczególnym charakterem – tworzenia wykazu z wykorzystaniem wskaźników bibliometrycznych, jak również przy udziale ekspertów. Dlatego też postawione zostało następujące pytanie: czym kierowali się aktorzy uczestniczący w procesie tworzenia wykazu przy podejmowaniu decyzji i wprowadzaniu zmian w wykazie? Aby odpowiedzieć na to pytanie, zastosowano metody mieszane. Po pierwsze, przeprowadzono analizę ilościową zmian wprowadzanych do wykazu w trakcie kolejnych etapów jego tworzenia. Po drugie, przeprowadzona została analiza jakościowa wywiadów częściowo ustrukturyzowanych dotyczących motywacji aktorów. Dzięki analizie jakościowej oraz wynikom ilościowym badanie ujawniło, w jakim stopniu aktorzy wpływają na formę, jaką homogeniczność ewaluacyjna przyjmuje w polskim systemie. Ponadto artykuł dowodzi, że forma, jaką przyjmuje ewaluacyjna homogeniczność, podyktowana jest tym, jak aktorzy pozycjonują się względem dwóch przeciwstawnych sił: heterogeniczności i homogeniczności i rozumienia przez ich pryzmat praktyki i formy oceny jakości badań naukowych. Tekst podsumowuje krótki epilog, aktualizujący wnioski z badania, wychodząc poza jego ramy czasowe.